Mättʼtõs- da kulttuurministeriast teäggtõs Dihtosis-haʹŋǩǩõõzz neelljad ekka
Nuõrisuåvtõõzz da Nuõri Akateem Dihtosis -haʹŋǩǩõõzzâst räʹjje videomättčiâssid sääʹmkulttuurâst. Škooulkueʹssjummuž juätkkje pieʹǩǩen haʹŋǩǩõõzz.
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da Nuõri Akateem Dihtosis -õhttsažhaʹŋǩǩõõzz vieʹǩǩin liâ raajjâm koolm lookkâmeeʹjj poodd säʹmmlažvuõtt tobddsen vuâđđškooulid da nuuʹbb tässa puõttlõsttum sääʹmteemlaid škooulkueʹssjummšid da teeʹmm jiõččnõʹsse mättʼtõʹsse õõlǥtum mõõntõõllâmpaakk de mobiilsiõri vieʹǩǩin. Tän lookkâmeeʹjj haʹŋǩǩõõzzâst räʹjje uʹčteeʹli tuäivast škooulkueʹssjummši paʹldde vaalmâš videomättčiâssid sääʹmkulttuurâst.
-Videomättčiâss vueʹlee kõddâz ǩiõttʼtõõllâd sääʹmteeʹmid mättčiâssin, tõn diõtt ǥu tõid lij hiâlpp väʹldded õnnu kuäʹss ju. Videoid sneʹmme sääʹmvuuʹdest da tõi siiʹsǩid liâ plaaneʹmmen da raajjmen sääʹmnuõr, Dihtosis -haʹŋǩǩõõzz projeʹkttjååʹđteei Ulla Saalasti ceälkk.
Škooulkueʹssjummuž juätkkje pieʹǩǩen haʹŋǩǩõõzz. Haʹŋǩǩõõzzâst tåimmai škooulkueʹssen tuejjõʹsse škooultum sääʹmnuõrr.
– Škooulkueʹssjummšid alttee loppeeʹjjest 2021, tâʹl še videomättčiâssid sneʹmme Aanrest. Videomättčiâss liâ uʹčteeʹli vuäǯǯamnalla alggeeʹjjest 2022. Seämma ääiʹj čõõđte še peeiʹvtum suåvtõs jõnn siâzztõõzz õsttâm mõõntõõllâmpaakkâst, koʹst liâ määŋgpeällsa tuejjõõzz sääʹmkulttuurâst. Uʹčteeʹl vueiʹtte äuʹǩǩeed mõõntõõllâmpaakk jiiʹjjes mättčiâssin jiõččnõssân de raajjâd håʹt-ba projeʹktttuâj leʹbe jeeʹresnallšem vuässõõttâm häʹrjjtõõzzid škooulniiʹǩǩivuiʹm, ceälkk Sääʹmteeʹǧǧ nuõripiisar Elli- Marja Hetta.
Haʹŋǩǩõõzz pââitäävtõssân lij lââʹzzted väʹlddnarooʹde kollʼjeeʹji päärnai da nuõri teâđstemvuõđ säʹmmlain da sääʹmkulttuurâst da nääiʹt pieʹǩǩen cõggâd säʹmmlaid puõttlõsttum vâjjõs-saaǥǥ da čårstummuž. Lookkâmeeʹjj 2020-2021 haʹŋǩǩõõzzâst jåʹtte õhttsõʹžže 103 škooulkueʹssjummuž čiččâm sääʹmnuõr vieʹǩǩin. Alggtääʹlvest 2021 čõõđte vueʹllškooulniiʹǩǩid puõttlõsttum Siõmm siõrr säʹmmlain – mobiilsiõrr da seämma ääiʹj alttee škooulkueʹssjummuž še vueʹllškooulin. Lââʹssen čõõđte tâʹvvsääʹmmǩiõllsaž suåvtõõzz pââiškooulniiʹǩǩi da nuuʹbb tääʹzz mättʼtõõttji čaaŋŋlummuš sääʹmkulttuuʹre – mobiilsiõrâst.
Dihtosis -haʹŋǩǩõõzz teäggat mättʼtõs- da kulttuurministeria. Haʹŋǩǩõsäiʹǧǧ: 1.9.2021-30.6.2022.
Lââʹssteâđaid:
Sääʹmteʹǧǧ
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei
Anni-Sofia Niittyvuopio
Teʹl. 040 7082 072, anni-sofia.niittyvuopio(at)samediggi.fi
Nuõripiisar
Elli-Marja Hetta
Teʹl. 010 8393134, elli-marja.hetta(at)samediggi.fi
Nuori Akateem
Projeʹkttjååʹđteei
Ulla Saalasti
Teʹl 040 567 4203, ulla.saalasti(at)nuortenakatemia.fi
Projeʹkttkoordinaattor
Maria Aikio
Teʹl. 040 8470 862, maria.aikio(at)nuortenakatemia.fi
Tobdstõõđ še
De! 2-haʹŋǩǩõõzz tåimmjummuš jåttai
Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi De! 2-haʹŋǩǩõs lij alttääm tåimmjummšes.
Säämteǧǧ ååcc mierräiggsaž projektt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De!2 -haŋǩǩõsse
Projeʹktt-tuâjjla tuâjjan lij sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin haʹŋǩǩõsplaan meâldlânji õõutveäkka Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da haʹŋǩǩõõzz vuäʹpstemjooukin.
Nuõrisuåvtõs vuässõõđi ÕM alggmeerai põõssi fooruume
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteei Helmi Ljetoff vuässõʹtte ÕM alggmeerai põõssi fooruuʹme (UNPFII) New Yorkist. Fooruum 23. išttâm teeʹmmen lij alggmeerai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ raavummuš ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđid kuõskki čõõđtõõzz õhttvuõđâst: alggmeerai nuõri jiõn ââʹlummuš.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååđteejjkådd vaalšum
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso Karesuvannost da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Helmi Ljetoff Heʹlssnest.
Nuõrisuåvtõs lij nõõmtum tuåimmpââi eejjid 2024-2025
Sää´mtee´ǧǧ sååbbar nõõmti nuorisuåvtõõzz tuåimmpââi ee´jjid 2023–2024 såbbrest 30.1.2024.
Säämnuõri kaaunõõttmõõžž
Teimma čâhčča jäʹrjstum nuõrisuåvtõõzz âsttääiʹj tååimai sätt juätkkai kaaunõõttmõõžži häämast. Mieʹldd materiaal sääʹmǩiõtt-tuâjaid da luʹvddsiõr. Jeäʹǩǩaaid ââʹnet skamm-mannust Oulust, Ruäʹvnjaarǥâst da Karesâvvnest. Jeäʹǩǩää lie jurddum sääʹmnuõrid pââibužškooulâkksain vuâlla 30-âkksaid.
Ooʒʒ mieʹldd leʹbe eʹtǩǩed vuäzzla Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõʹsse tåimmpoʹdde 2024-2025
Ooccâp nuõrisuåvtõʹsse mieʹldd aktiivlaid sääʹmaaʹššin älšmõõvvâm sääʹmnuõrid pirr Lääʹddjânnam. Nuõrisuåvtõõzz vaʹlljummšest pueʹttep väʹldded lokku, što vuäzzla eʹtǩǩee vueiʹtlvummuz käʹttjeeʹjen čõõđ sääʹmvuuʹd de jeeʹres ǩiõlläʹrttli. Vaʹlljõõzzâst jääʹǩǩte še sooǥǥbieʹli kõskksaž tääʹssäärv. Nuõrisuåvtõõzz vuäzzla ij taarbaš leeʹd sääʹmteeʹǧǧ vuäzzlaž.
Nuõrijođđi peivvmierr õlmstõttum
Nuõrisuåvtõs jääʹrjast čâhčča 2022 sääʹmnuõrid jurddum âsttääiʹj toiʹmmjummuž jođđi. Nuõrijođđi riâššmõõžžin väʹsttad nuõrisuåvtõõzz projeʹktt-tuâjjlaž Miia Ruokojärvi. Jođđi peiʹvvmeäʹr liâ ååʹn suåppum aaiʹji mieʹldd.
Nuõrisuåvtõs jäärjast nuõrijođđi
Nuõrisuåvtõs jääʹrjast čâhčča 2022 sääʹmnuõrid juʹrddum âsttääiʹj tåimmjummuž jođđi. Nuõrisuåvtõõzz projeʹktt-tuâjjliʹžžen lij alttääm Miia Ruokojärvi.
Nuõrisuåvtõs jäärjast seminaar säämteǧǧlääjj oođummšest 11.10.2022
vNuõrisuåvtõs jääʹrjast seminaar sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođummšest Heʹlssnest. Seminaar teeman lij Sääʹmnuõri pueʹttiääiʹj raajjmen. Seminaar poodd jäʹrjstet Uʹccparlameeʹntest Meerlažinfost mââibaarǥ 11. kålggmannust čiâss 8.05-10.00.
Nuõrisuåvtõs kaiʹbbai tuõđâsvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio tuâj juätkkmõõžž
Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmji leiʹǧǧmeärrsaž tiuddsåbbrest 9.8.2022 seʹrdded tuõđâsvuõtt- ja suåvâdvuõttkomissio komissaari vaʹlljummuž ooudårra da väʹldded tuõđâsvuõtt- da suåvâdvuõttproseeʹss juätk beäʹlnn mieʹrrkõõut. Kõõut poodd seʹlvvtet rääuhast, mõõn-nalla proseeʹss vueiʹtet juäʹtǩǩed da jueʹtǩet še tõn seʹlvtummuž, mâid sääʹmõhttsažkåʹdd ääʹššest jõrdd.
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla mieʹrräiggsa projeʹktt-tuâjjtuejjeei tuâj
Projeʹktt-tuâjjtuejjeei tuõjju kool jm. sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla pååđääiʹj tåimmʼmõõžž ooudâsviikkmõš õhttsažtuâjast nuõrisuåvtõõzzin da sääʹmnuõrid puõttlõsttum nuõri pååđäiʹǧǧtåimmʼmõõžž jođđi plaanummuš da čõõđtummuš.
“Systeeʹm lij maannâm še väʹlddnarood”—Dihtosis-haʹŋǩǩõs säʹmmlaid kollʼjeei teâđateʹmesvuõđ puʹrǧǧeeʹjen
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs lij vuässõõttâm kollaboratiivlõʹžže pro gradu – tuõjju, koʹst tuʹtǩǩee Dihtosis-haʹŋǩǩõõzz vaikktemvuõđ. Tuʹtǩǩõs čuäʹjat, što teâtt säʹmmlain lij čuuʹt ooccân da tõn diõtt säʹmmla da sääʹmnuõr ǩiččlâʹstte ooudâs ǩeeuʹsummuš, rasiism da vuâllummuš.
Leäk-a 18–29 ekksaž sääʹmnuõrr da älšsmam jieʹllikaartin?
Vuässõõđ tâʹvvjânnmallaš Northern Script -ǩiõttǩeeʹrjtõsǩeâšttõõttmõʹšše jiijjad jieʹnnǩiõlin.
Nuõrisuåvtõs vuässââtt Õhttõõvvâm meerkåådd (YK) alggmeerai põõžži fooruume
Nuõrisuåvtõõzz väärrsaaǥǥjååʹđteei Maria Mäkinen vuässââtt Õhttõõvvâm meerkååʹdd (YK) alggmeerai põõžži fooruuʹme (UNPFII) 25.4.-5.5.2022 New Yorkast . Fooruum 21. såbbar väʹlddteeʹmmen lij “Indigenous peoples, business, autonomy and the human rights principles of due diligence including free, prior and informed consent”.