Nuoraidráđđi lea vuođđuduvvon Sámediggi vuollásažžan jagis 2011. Nuoraidráđi váldobargun lea ovddidit sámenuoraid gielalaš ja kultuvrralaš vuoigatvuođaid ja nannet sámenuoraid identitehta nuoraidbarggu bokte. Dasa lassin nuoraidráđđi válmmaštallá daid Sámedikki evttohusaid, álgagiid, cealkámušaid ja eará beali váldimiid, mat gusket sámenuoraide.
Lahtut
Nuoraidráđđái válljejuvvojit guovtti jahkái hávális ságadoalli, várreságadoalli ja vihtta eará lahtu, ja juohkehažžii persovnnalaš várrelahtut. Dát aitosaš lahtut ja várrelahtut galget leat 18-28 jahkásaččat dalle, go sii válljejuvvojit. Dasa lassin nuoraidráđđái válljejuvvojit guovtti jahkái hávális eanemustá vihtta bissovaš áššedovdilahtu, geat galget leat 15-17 -jahkásaččat dalle, go sii válljejuvvojit.
Nuoraidráđi lahtut eai dárbbaš leat Sámedikki lahtut, ja doaimmaide sáhttet searvat buohkat Suoma sámenuorat orrunbáikkis fuolakeahttá. Sámegiela máhttu lea sávahahtti, muhto dat ii leat vealtameahttun. Almmá sámegiela máhtu hagage sáhttá leat aktiivvalaš nuoraidráđis. Nuoraidráđi válljemis váldojuvvo vuhtii dat, ahte lahtut ovddastit viidáseamos lági mielde olles sámeguovllu ja iešguđet giellajoavkkuid.
Nuoraidráđi nammadan nuoraidráđi aitosaš lahtus lea hupmanvuoigatvuohta Sámedikki čoahkkimis ja mieldeorrun- ja hupmanvuoigatvuohta Sámedikki stivrra čoahkkimis nuoraidráđi válmmaštallan áššiin.
Nuoraidráđi lahttun don sáhtát oassálastit nuoraide guoskevaš mearrádusdahkamii earáge doaibmaorgánain go dušše fal Sámedikkis, nu Suomas go juo rájiid rastáge. Nuoraidráđđi lea ee. oassálastán máŋgii Lappi nuoraidforumii ja nuoraidráđis lea ovddastus maiddái Sámi Parlamentáralaš Ráđi nuoraidlávdegottis.
Doaimmat ja bargu
Váldobargun lea ovddidit sámenuoraid gielalaš ja kultuvrralaš vuoigatvuođaid ja nannet sámenuoraid identitehta nuoraidbarggu bokte.
Nuoraidráđi bargguide gullet maiddái ee.:
- arvvosmahttit sámenuoraid oassálastit servodatlaš doaimmaide,
- ovddidit sámenuoraid álbmotlaš ja riikkaidgaskasaš ovttasbarggu,
- ovttasbargat álbmotlaš ja riikkaidgaskasaš organisašuvnnaiguin ja doaibmaorgánaiguin, mat dikšot nuoraid áššiid
- ja vástidit nuoraidráđi oktavuođas iehčanassii doaibmi sierra Sámenuoraid konferánssa lágideamis guovtti jagi gaskkaid.
Nuoraidráđđi dahká mearrádusaidis čoahkkimiin, muhto nuoraidráđđái searvan lea maiddái olu eará. Beasat váikkuhit dutnje guoski áššiide, oahpásmuvvat eará nuoraiguin ja sáhtát oažžut eallinagi skihpáriid!
Nuoraidráđi doaimmaid ruhtada oahpahus- ja kulturministeriija. Jahkásaš doaibmadoarjja ii sisttisdoala earenoamáš ovddidanruđa, man geažil nuoraidráđđi sáhttá ohcat sierraruhtadeami iežas fitnuide, degomat ovdamearkka dihte De!– ja Dihtosis -fitnuide.
Nuoraidčálli
Sámedikkis bargá váldodoaibmasaš nuoraidčálli, guhte bargá maiddái nuoraidráđi áššemeannudeaddjin. Nuoraidráđđi bargá Sámedikki almmolaš doaimmahagas Sámekulturguovddáš Sajosis.
Nuoraidčálli vástida sámedikki nuoraiddoaimmain ja doaibmá sámedikki nuoraidráđi áššemeannudeaddjin. Nuoraidráđđi nappo válmmaštallá nuoraidráđi čoahkkima áššiid ja ollašuhttá dan mearrádusaid. Nuoraidčálli doaibmá nuoraidráđi áššemeannudeaddjin sámedikki stivrra čoahkkimiin ja sámedikki oktasaščoahkkimiin.
Nuoraidčálli bargguide gullá sápmelaš nuoraidbarggu ovddideapmi ovttas sámenuoraiguin. Nuoraidčálli maiddái čuovvu sámenuoraide guoski áššiid gieđahallama iešguđet eiseválddiiguin ja dákko bokte ovttasbargá olu iešguđet organisašuvnnaiguin ja eiseválddiiguin. Dehálaš ovttasbargoguoimmit leat maiddái sámeguovllu iešguđet doaibmit ja sámesearvvit. Nuoraidčálli ja nuoraidráđđi leat dávjá mielde lágideame sámemánáid ja -nuoraid dáhpáhusaid ovdamearkka dihte Skábmagovat-filbmafestivála dahje Ijahis idja -festivála mánáid ja nuoraid beaivvi.
Nuoraidráđi bargui sáhtát oahpásmuvvat dárkileappot Sámedikki bargoortnegis.
Oktavuohta:
Nuoraidčálli
Elli-Marja Hetta
elli-marja.hetta(at)samediggi.fi
Puh. 050 382 5179 / 010 839 3134
Bohciidedjego jearaldagat?
Livččetgo beroštuvvan ovttasbarggus nuoraidráđiin? Livččetgo beroštuvvan searvat mielde doaimmaide?
Sámi nuoraidpolitihkalaš doaibma- ja ovddidanprográmma 2020–2023
Doaibma- ja ovddidanprográmma stivrejit Sámedikki doaibmaprográmma 2020–2034 ásahan mihttomearit. Okta válgabaji mihttomearri logi mihttomeari siste lea doarjut sámenuoraid identitehta, giela ja kultuvrra seailluheamis.
Prográmmas leat 11 iešguđet sektora váldomihttomeari sámemánáid ja -nuoraid sajádaga ovddideami várás.