Ráhkistanmeašttir
Maid dieđát čáhcevuđot njalpevuoidasis?
Čáhcevuđot njalpevuoiddas uhcida liikkiid oktii ruvvemis šaddi, vejolaš coavcci. Dat nappo suddje šliiveasiid ja doallá kondoma buorebut čavddisin. Njalpevuoiddas maiddái lasiha seaksas návddašeami ja dan sáhttá geavahit buotlágán seaksas. Erenomáš dehálaš dan lea geavahit análaseaksas. Čáhcevuđot njalpevuoidasa sáhttá oadjebasat geavahit ovttas kondomaiguin ja seaksaduhkorasaiguin.
Dárbbašago njálbmeseaksas suddjet iežas?
Nuoskkes dávddat njommot maiddái njálbmeseaksas. Njálbmeseaksas sáhttá suddjet iežas go geavaha kondoma dahje njálbmeseaksasuoji. Geassegumma-páhkas leat rávvagat njálbmeseaksasuoji dahkamii kondomas! Stuorámus oassi nuoskkes dávddain eai oidno olggos guvlui iige bániid bassan atte suoji nuoskkes dávddaid vuostá.
Mii čuovvovaš papillomavirusii (HPV) laktáseaddji čuoččuhusain lea duohta?
Váldooassi HPV-infekšuvnnain leat vuhttokeahtes ja buorránit iehčanassii. HPV-tiippat leat sullii moadde čuođi, main HPV16 ja HPV18 leat mearkkašahtti borasdávdavirusat. Dat sáhttet dagahit goaŧŧočotta borasdávdda lassin maiddái ee. cinná, návlli, bahtaráiggi ja njiellorávssáid borasdávddaid. HPV dagahan njálbmenjielu borasdávddat leat lassánan golmmageardásažžan maŋimuš áiggiid Suomas. Danin kondoma geavaheami maiddái njálbmeseaksa áigge livčče buorre muitit!
Manin nuoskkes dávdaiskosiin lea dehálaš muitalit, man lágan seaksa leamašan?
Nuoskkes dávdaiskosiin finadettiin lea buorre muitalit makkár seaksa leamašan danin, vai čájánasat váldojuvvojit rivttes sajiin. Oassi nuoskkes dávddain leat báikkálaččat ja danin njoammun sáhttá leat gužžaoaris, njielus dahje bahtaráiggis.
Mii lea dábálamos hiv njoammunvuohki Suomas?
Hiv sáhttá njoammut suddjekeahtes návle-cinnasohkabealleoktavuođas dahje análasohkabealleoktavuođas. Seaksa lea dábálamos hiv njoammunvuohki ja dat gokčá sullii 80 % buot Suoma njoammumiin. Čuggestatnarkotihkaid geavaheaddjiin náluid bokte njommon dávddat leat gávnnahuvvon dán jagi dušše moadde. Mannan jagi Suomas gávnnahuvvojedje 158 hiv-njoammuma ja veháš vuollái goalmmádas dain leat gávnnahuvvon 15-29-jahkásaččain.
Kondoma eret nuollan gaskan seaksa nuppi dieđekeahttá
Easttadeami eret guođđin ferte álo leat oktasaš mearrádus ja dan galggašii dahkat buot oassebeliid miehtamiin. Jos nuollá nuppi dieđitkeahttá kondoma eret, lea vejolaš fitnet nuoskkes dávdda dahje dagahit nubbi áhpeheapmin. Jos kondoma váldojuvvo eret nu, ahte nubbi oassebealli ii sáhte ieš dasa váikkuhit, sáhttá doaibma dulkojuvvot deavdit rihkkosa dovddamearkkaid.