Sääʹmnuõri konfereeʹns õõlmâsceälkkmõš: “Meeʹst lij vuõiggâdvuõtt pueʹttiäigga da tõt feʹrttai leeʹd mij jiijjennallšem”.
"Meeʹst sääʹmnuõrin lij haall da miõllǩeässmõš mättjed sääʹmǩiõll da seʹrdded tõt puõʹtti puõlvvõõǥǥid di ââʹnned äʹrbbvuõđlaž teâđast ǩidd. Nääiʹt sääʹmkulttuur seill jieʹllʼjen. Äʹrbbvuõđlaž teâtt ij leäkku mii-ne mâid ǩiõččâp ååuǥbeäʹlnn, tõt kooll miʹjjid säʹmmlaid da lij luândlaž pieʹǩǩ miʹjjid."
Sääʹmnuõri õõlmâsceälkkmõš kägg ouʹdde mättʼtemplaani, mättmateriaal da škooultõõzz miârktõõzz äʹrbbvuõđlaž teâđ raʹvvjem diõtt sääʹmnuõri jieʹllmest. Õõlmâsceälkkmõõžžâst tuõđât, što sääʹmnuõr âʹlǧǧe vuäǯǯad da taarbše historia mättʼtõõzz sääʹm ǩiõččâmkuuʹlmest naaʹlin, kååʹtt kuâđđ riikki raajid tuâkka da ǩiõttʼtââll säʹmmlaid meeran da jiijjâs historiallaž narratiivâs väʹlddooumžen.
– Sääʹmnuõrid lij vääžnai, što sij vueiʹtte mättjed jiijjâs kulttuur ja identiteeʹtt beäʹlnn vääžnai aaʹššid mâta jiijjâs ǩiõl da sääʹmhistoria. Õõlmâsceälkkmõš âânn seʹst konferenssa vuässõõđjin nuõrin puättam jurddjid tõʹst, mâid äʹrbbvuõđlaž teâtt da tõn ooudâsjuäʹtǩǩummuš miârkat siʹjjid jiõccseez. Tuäivvap, što Sääʹmteʹǧǧ juätkk tuâjas da peälašt puõʹtti sääʹmpuõlvvõõǥǥi pueʹttiääiʹj peäʹlest, tuâtt õõlmâsceälkkmõõžž raajjmõʹšše vuässõõttâm nuõrisuåvtõõzz väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjj Niila-Juhán Valkeapää.
Õõlmâsceälkkmõõžž uʹvddeš sääʹmnuõri konfereeʹnsest Sääʹmtegga da tõn vuâsttavaaʹldi Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž Tuomas Aslak Juuso.
– Sääʹmnuõrin lij jiijjâsnallšem rool äʹrbbvuõđlaž teâđ seillmõõžžâst, ooudâsviikkmõõžžâst da serddmõõžžâst ođđ puõlvvõõǥǥid. Lij vääžnai, što õõlmâsceälkkmõõžžâst liâ konkreettlaž eʹtǩǩõõzz, što vueiʹttep Sääʹmteeʹǧǧest õõutveäkka nuõrisuåvtõõzzin smiõttâd taarbšeei tååimaid, särnn Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž Tuomas Aslak Juuso.
Lââʹssen õõlmâsceälkkmõõžžâst tuõđât, što äʹrbbteâđ puõlvvõõǥǥâst nobba serddjummuž tuõrvvâm diõtt feʹrttai saʹtssjed še škooultõʹsse. Äʹrbbteâtt ij kuuitâǥ sirddu tåʹlǩ klaasslõõnjâst puõlvvõõǥǥâst nobba, ǥu še äʹrbbvuõđlânji teâđast jiijjâs põõrtâst. Mij nuõr raukkâp, što puärrsab puõlvvõõǥǥ, ǩeäin äʹrbbvuõtt-teâđ liâ, peʹjje čorru pââlas jiijjâs teâtt-tääʹzz da tääid vääʹnnvuõđâst da jueʹǩǩe äʹrbbvuõtt-teâđeez miʹjjid.
Õõlmâsceälkkmõõžžâst eʹtǩǩeet, što sääʹmnuõrid jäʹrjstet mieʹrrkõskksaž ”areenaid” noorõõttâd da raʹvvjed õhttsallâšvuõđ. Lââʹssen ǩiõl mättʼtõõzzâst õõlǥči ainsmâʹtted riʹjttjeei mieʹrrtieʹǧǧ ođđ mättmateriaalid.
Õõlmâsceälkkmõš lij lookkâmnalla:
Sääʹmnuõri konfereeʹns õʹnneš Aanrest 14.-15.8.2025. Õõlmâsceälkkmõš lij valmštõllum konfereeʹns õõlmâsceälkkmõš tuâjjpääʹjest. Konfereeʹns prograammâst õʹnne saakkvuâraid jm. Sääʹmteeʹǧǧ saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž Tuomas Aslak Juuso, nuõrisuåvtõõzz väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjj Niila-Juhán Valkeapää, musikkpedagog da juõiggi Laura Tapiola di videotiõrvvʼvuõtt liikkeem-, sporttjem- da nuõriminister Mika Poutala. Prograammâst leʹjje saakkvuârai lââʹssen vuässâʹttemnallšem tuâjjpääʹj. Konfereeʹns teeʹmmen leäi äʹrbbvuõđlaž teâtt da tõn väʹlddjäʹrjsteeʹjen tååimai Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs.
Lââʹssteâđaid ouʹdde:
Nuõrisuåvtõõzz konfereeʹns tuâjj-joouk saaǥǥjååʹđteeʹjj,
nuõrisuåvtõõzz väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjj
Niila-Juhán Valkeapää
niila-juhan.valkeapaa@samediggi.fi
Tuomas Aslak Juuso
Saaǥǥjååʹđteeʹj sâjjsaž
040 687 3394
tuomas.juuso@samediggi.fi
Nuõrisuåvtõõzz projeʹktt-tuâjjlaž
Lifu Torikka
Teʹl. 044 902 4833
Nuõripiisar
Elli-Marja Hetta
teʹl. 050 382 5179
Nuõrisuåvtõõzz väʹlddtuâjjan lij viikkâd ooudårra sääʹmnuõri ǩiõlʼlaž da kulttuursaž vuõiggâdvuõđid da raaveed sääʹmnuõri kuullâmvuõđ sääʹmkulttuuʹre. Nuõrisuåvtõs valmštââll še tõid Sääʹmteeʹǧǧ ciâlklmid, aalǥtõõzzi da jeeʹres peäʹlestvälddmõõžžid, kook kueʹsǩǩe sääʹmnuõrid leʹbe sääʹmnuõri jieʹllemåårrmõõžžid.
Tobdstõõđ še
De!2-haʹŋǩǩõõzz tåimmʼmõš juätkkai
Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi õhttsaž De!2-haʹŋǩǩõs juätkk tåimmʼmõõžžâs.
Nuõrisuåvtõõzz vuäzzlažooccmõš toiʹmmjempâjja 2026-2027 lij älggam!
Ǩeäss-a tuʹst miõll vaaikted sääʹmnuõri aaʹššid? Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz ođđ toiʹmmjempââʹjj älgg eeʹjj 2026 aalǥâst, da loppeeʹjj poodd ooccâp ođđ älšsmam nuõrid mieʹldd pueʹtti toiʹmmjempâjja kueiʹteeǥǥas.
Sääʹmnuõri konfereʹnss jäʹrjstet Aanrest 14.-15.8.2025
Konfereeʹns teeʹmmen lij äʹrbbvuõđlaž teâtt da tõn âlddnet õutstõõzz viõkkväär ǩiõččâmvueʹjjest.
Sääʹmteʹǧǧ ååcc mieʹrräiggsaž projeʹktt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De! 2 -haʹŋǩǩõʹsse
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla mieʹrräiggsa projeʹktt-tuâjjla tuâj nuõrisuåvtõõzz De! 2- sääʹmǩiõllsa nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin -haʹŋǩǩõʹsse.
Sääʹmteʹǧǧ ååcc õllškooulharjjtõõlli
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla õllškooulharjjtõõlli pääiʹǩ. Tuâjj älgg suåppmõõžž mieʹlded ǩieʹssmannust 2025. Harjjtõõllmõš peštt 3 mp. Tuâjast lij ougglõstuejjeemvueiʹttemvuõtt.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Niila-Juhán Valkeapää
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen juätkk Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen vaʹlljeeš Niila-Juhán Valkeapää. Nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen vaalšeš Leo Vilmunen, Nuppu-Maaria Näkkäläjärvi, Nils-Matti Juuso, Niiles Harlin ja Heta Sieppi.
Säämnuõr tuäivva õõutsââjest åårrmõõžž da säämǩiõllsaž toimmjummuž
De2!-haʹŋǩǩõõzzâst kaartʼteš nuõri tuõivvjid kuuleeʹl sääʹmǩiõllsa âsttääiʹjtoiʹmmjumša. Kõõjjõõllmõõžž vuâđald nuõr tuäivva jäänmõsân sääʹmǩiõllsaid nuõri jeäʹǩǩääid da õõutsââʹjest åårrmõõžž jeärrsi sääʹmnuõrivuiʹm. Sääʹmnuõrid ǩieʹssi ääʹšš kõõjjõõllmõõžž vuâđald leʹjje liikkummuš, äʹrbbvuõđlaž tääid da ålgganåårrmõš. Kõõjjõõllma vaʹsttääm jäänmõs tuäivv toiʹmmjummuž jäʹrjstum jiiʹjjes dommsiidâst.
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs ååcc äʹšštobddivuäzzlaid!
Leäk-a 15-17 ekksaž sääʹmnuõr? Haaʹlääk-a piâssâd vaikkted sääʹmnuõri aaʹššid, tobdstõõttâd da vuârrvaikkted järrsin sääʹmnuõrin? Ooccâp nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen aktiivlaid sääʹmaaʹššin älšmõõvvâm nuõrid pirr Lääʹddjânnam.
Nuõri saakkvuârr Säämteeʹǧǧ riâššõõttâmsåbbrest da nuõrisuåvtõõzz nõõmtummuš
Riâššõõttâmsåbbar nuõri saakkvuâr õʹnne nuõrisuåvtõõzz vaalšem eeʹttǩeei Rosa-Máren Juuso Jeänõõǥǥâst da Mihku Näkkäläjärvi Aanrest.
De! 2-haʹŋǩǩõõzz tåimmjummuš jåttai
Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi De! 2-haʹŋǩǩõs lij alttääm tåimmjummšes.
Säämteǧǧ ååcc mierräiggsaž projektt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De!2 -haŋǩǩõsse
Projeʹktt-tuâjjla tuâjjan lij sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin haʹŋǩǩõsplaan meâldlânji õõutveäkka Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da haʹŋǩǩõõzz vuäʹpstemjooukin.
Nuõrisuåvtõs vuässõõđi ÕM alggmeerai põõssi fooruume
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteei Helmi Ljetoff vuässõʹtte ÕM alggmeerai põõssi fooruuʹme (UNPFII) New Yorkist. Fooruum 23. išttâm teeʹmmen lij alggmeerai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ raavummuš ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđid kuõskki čõõđtõõzz õhttvuõđâst: alggmeerai nuõri jiõn ââʹlummuš.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååđteejjkådd vaalšum
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso Karesuvannost da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Helmi Ljetoff Heʹlssnest.
Nuõrisuåvtõs lij nõõmtum tuåimmpââi eejjid 2024-2025
Sää´mtee´ǧǧ sååbbar nõõmti nuorisuåvtõõzz tuåimmpââi ee´jjid 2023–2024 såbbrest 30.1.2024.