Nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta âʹbrrjohss-sannõõzz sääʹmǩiõlid

Pueʹtti puõlvvõk âʹbrrjohss-säʹmmlain vuäǯǯa ravsmed nuʹtt, što sij vuäiʹtte säʹnnâʹtted identiteeʹttes sääʹm ǩiõlin.

Sápmi pride 2017 / Ville-Riiko Fofonoff

1 / 1

Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta rõ âʹbrrjohss-sannõõzz aanrõs-, nuõrtt-, da tâʹvvsääʹmǩiõlid da õlmstââtt tõid nuõrisuåvtõõzz teâtt- da vuäʹpstemseeidain. Sannõs nåårr õʹhtte sooǥǥbieʹll- da seksuaalminoriteeʹttid kuõskki fiʹttõõzzid da teermaid. Håʹt-i sannõõzzâst ääʹveet še jeeʹres âʹbrrjohss-õutstõõzz seʹst da ââʹlda åårrai saaʹnid da teeʹmid, lij tõn vueiʹvv-vueʹǩǩšaž siiskõssân sooǥǥbieʹl da seksuaalʼlaž kärŋŋummuž määŋgnallšemvuõtt.

-Âʹbrrjohss-sannõõzz jåårǥlâttmõš lij šiõttlõs juäʹtǩǩ ääiʹjben jåårǥlâttum seksuaalʼlažvuõđ sääʹnnǩerjja. Ko jåårǥlââʹttet sannõõzz, vueiʹttep taʹrjjeed âʹbrrjohss-säʹmmlaid sannõõzz jiiʹjjez meärtõõllâm vääras, leâša še lââʹzztep sij õʹhttekuullâmvuõđ sääʹmõhtsažkådda da sääʹmõhtsažkååʹdd âʹbrrjohsstieʹttemvuõđ, tuâtt nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei Anni-Sofia Niittyvuopio.

Sannõõzz jåårǥlâttmõš da noorrmõš lij vääžnai sääʹmnuõri seksuaal- da sooǥǥbieʹll-identiteeʹtt šõddmõʹšše. Sannõõzz vieʹǩǩen sij pâʹstte meärtõõllâd jiiʹjjes da kommunikâʹstted jeeʹres âʹbrrjohss-säʹmmlaivuiʹm še valdiai raai rââst. Sannõs ij kuuitâǥ vââʹj obbnes tääʹvted âʹbrrjohss-säʹmmlai määŋghämmsažvuõđ, ǥujo juõʹǩǩkain lij jiiʹjjes ǩiõččlâsttmõš jiʹjstes da identiteeʹttstes. Sannõõzz jåårǥlâttmõõžžin nuõrisuåvtõs pârgg še altteed saǥstõõllmõõžž seksuaal- da sooǥǥbieʹllminoriteeʹtti vuõiggâdvuõđin da statuuzzâst sääʹmõhtsažkååʹddest.

Jåårǥlâʹttemtuâjj tueʹjjeet terminologia vueʹssen õhttsažtuâjast Sámi Giellagálduin. Määŋgin sannõõzzâst åårrai saaʹnin käunnai juʹn Sámi Giellagáldu ǩiõlljuâǥǥtõõzzâst noormtum sääʹn. Jåårǥlâʹttemtuâjain noorât juʹn leäʹmmen leʹddi sääʹn vuällamlaaǥǥan da hieʹlǩeld lookkâmnalla åårrai hämma. Ođđ saaʹnin riâžžât tuâjjpaaʹjid âʹbrrjohss-säʹmmlaid da nääiʹt âʹbrrjohssõutstõs lij mieʹldd ođđ saaʹni ooudâsviikkâmtuâjast.

Teâtt sannõõzz jåårǥlâttmõõžžâst lij õsttâm sääʹmnuõrid valdiai raaji rââst. Nuõrisuåvtõs tuäivv õhttsažtuâj sannõõzz tobddsen raajjmõʹšše da vueiʹtlvânji sannõõzz jåårǥlâttmõʹšše jeeʹres sääʹmǩiõlid.

Lââʹssteâđ:

Anni-Sofia Niittyvuopio

Sääʹmteʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei

+358 40 7082 072

anni-sofia.niittyvuopio(at)samediggi.fi

Elli-Marja Hetta

Nuõripiisar

050 382 5179 / 010 839 3134

elli-marja.hetta(at)samediggi.fi

Mååust liʹstte

Tobdstõõđ še

Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Niila-Juhán Valkeapää

Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen juätkk Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen vaʹlljeeš Niila-Juhán Valkeapää. Nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen vaalšeš Leo Vilmunen, Nuppu-Maaria Näkkäläjärvi, Nils-Matti Juuso, Niiles Harlin ja Heta Sieppi.

Looǥǥ lââʹzz

Säämnuõr tuäivva õõutsââjest åårrmõõžž da säämǩiõllsaž toimmjummuž

De2!-haʹŋǩǩõõzzâst kaartʼteš nuõri tuõivvjid kuuleeʹl sääʹmǩiõllsa âsttääiʹjtoiʹmmjumša. Kõõjjõõllmõõžž vuâđald nuõr tuäivva jäänmõsân sääʹmǩiõllsaid nuõri jeäʹǩǩääid da õõutsââʹjest åårrmõõžž jeärrsi sääʹmnuõrivuiʹm. Sääʹmnuõrid ǩieʹssi ääʹšš kõõjjõõllmõõžž vuâđald leʹjje liikkummuš, äʹrbbvuõđlaž tääid da ålgganåårrmõš. Kõõjjõõllma vaʹsttääm jäänmõs tuäivv toiʹmmjummuž jäʹrjstum jiiʹjjes dommsiidâst.

Looǥǥ lââʹzz

Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs ååcc äʹšštobddivuäzzlaid!

Leäk-a 15-17 ekksaž sääʹmnuõr? Haaʹlääk-a piâssâd vaikkted sääʹmnuõri aaʹššid, tobdstõõttâd da vuârrvaikkted järrsin sääʹmnuõrin? Ooccâp nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen aktiivlaid sääʹmaaʹššin älšmõõvvâm nuõrid pirr Lääʹddjânnam.

Looǥǥ lââʹzz

Nuõri saakkvuârr Säämteeʹǧǧ riâššõõttâmsåbbrest da nuõrisuåvtõõzz nõõmtummuš

Riâššõõttâmsåbbar nuõri saakkvuâr õʹnne nuõrisuåvtõõzz vaalšem eeʹttǩeei Rosa-Máren Juuso Jeänõõǥǥâst da Mihku Näkkäläjärvi Aanrest.

Looǥǥ lââʹzz

Haʹŋǩǩõs, Oođâs

De! 2-haʹŋǩǩõõzz tåimmjummuš jåttai

Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi De! 2-haʹŋǩǩõs lij alttääm tåimmjummšes.

Looǥǥ lââʹzz

Säämteǧǧ ååcc mierräiggsaž projektt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De!2 -haŋǩǩõsse

Projeʹktt-tuâjjla tuâjjan lij sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin haʹŋǩǩõsplaan meâldlânji õõutveäkka Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da haʹŋǩǩõõzz vuäʹpstemjooukin.

Looǥǥ lââʹzz

Nuõrisuåvtõs vuässõõđi ÕM alggmeerai põõssi fooruume

Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteei Helmi Ljetoff vuässõʹtte ÕM alggmeerai põõssi fooruuʹme (UNPFII) New Yorkist. Fooruum 23. išttâm teeʹmmen lij alggmeerai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ raavummuš ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđid kuõskki čõõđtõõzz õhttvuõđâst: alggmeerai nuõri jiõn ââʹlummuš.

Looǥǥ lââʹzz

Teâđtõs