Nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta âʹbrrjohss-sannõõzz sääʹmǩiõlid
Pueʹtti puõlvvõk âʹbrrjohss-säʹmmlain vuäǯǯa ravsmed nuʹtt, što sij vuäiʹtte säʹnnâʹtted identiteeʹttes sääʹm ǩiõlin.
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta rõ âʹbrrjohss-sannõõzz aanrõs-, nuõrtt-, da tâʹvvsääʹmǩiõlid da õlmstââtt tõid nuõrisuåvtõõzz teâtt- da vuäʹpstemseeidain. Sannõs nåårr õʹhtte sooǥǥbieʹll- da seksuaalminoriteeʹttid kuõskki fiʹttõõzzid da teermaid. Håʹt-i sannõõzzâst ääʹveet še jeeʹres âʹbrrjohss-õutstõõzz seʹst da ââʹlda åårrai saaʹnid da teeʹmid, lij tõn vueiʹvv-vueʹǩǩšaž siiskõssân sooǥǥbieʹl da seksuaalʼlaž kärŋŋummuž määŋgnallšemvuõtt.
-Âʹbrrjohss-sannõõzz jåårǥlâttmõš lij šiõttlõs juäʹtǩǩ ääiʹjben jåårǥlâttum seksuaalʼlažvuõđ sääʹnnǩerjja. Ko jåårǥlââʹttet sannõõzz, vueiʹttep taʹrjjeed âʹbrrjohss-säʹmmlaid sannõõzz jiiʹjjez meärtõõllâm vääras, leâša še lââʹzztep sij õʹhttekuullâmvuõđ sääʹmõhtsažkådda da sääʹmõhtsažkååʹdd âʹbrrjohsstieʹttemvuõđ, tuâtt nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei Anni-Sofia Niittyvuopio.
Sannõõzz jåårǥlâttmõš da noorrmõš lij vääžnai sääʹmnuõri seksuaal- da sooǥǥbieʹll-identiteeʹtt šõddmõʹšše. Sannõõzz vieʹǩǩen sij pâʹstte meärtõõllâd jiiʹjjes da kommunikâʹstted jeeʹres âʹbrrjohss-säʹmmlaivuiʹm še valdiai raai rââst. Sannõs ij kuuitâǥ vââʹj obbnes tääʹvted âʹbrrjohss-säʹmmlai määŋghämmsažvuõđ, ǥujo juõʹǩǩkain lij jiiʹjjes ǩiõččlâsttmõš jiʹjstes da identiteeʹttstes. Sannõõzz jåårǥlâttmõõžžin nuõrisuåvtõs pârgg še altteed saǥstõõllmõõžž seksuaal- da sooǥǥbieʹllminoriteeʹtti vuõiggâdvuõđin da statuuzzâst sääʹmõhtsažkååʹddest.
Jåårǥlâʹttemtuâjj tueʹjjeet terminologia vueʹssen õhttsažtuâjast Sámi Giellagálduin. Määŋgin sannõõzzâst åårrai saaʹnin käunnai juʹn Sámi Giellagáldu ǩiõlljuâǥǥtõõzzâst noormtum sääʹn. Jåårǥlâʹttemtuâjain noorât juʹn leäʹmmen leʹddi sääʹn vuällamlaaǥǥan da hieʹlǩeld lookkâmnalla åårrai hämma. Ođđ saaʹnin riâžžât tuâjjpaaʹjid âʹbrrjohss-säʹmmlaid da nääiʹt âʹbrrjohssõutstõs lij mieʹldd ođđ saaʹni ooudâsviikkâmtuâjast.
Teâtt sannõõzz jåårǥlâttmõõžžâst lij õsttâm sääʹmnuõrid valdiai raaji rââst. Nuõrisuåvtõs tuäivv õhttsažtuâj sannõõzz tobddsen raajjmõʹšše da vueiʹtlvânji sannõõzz jåårǥlâttmõʹšše jeeʹres sääʹmǩiõlid.
Lââʹssteâđ:
Anni-Sofia Niittyvuopio
Sääʹmteʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei
+358 40 7082 072
anni-sofia.niittyvuopio(at)samediggi.fi
Elli-Marja Hetta
Nuõripiisar
050 382 5179 / 010 839 3134
elli-marja.hetta(at)samediggi.fi
Tobdstõõđ še
Säämteǧǧ ååcc mierräiggsaž projektt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De!2 -haŋǩǩõsse
Projeʹktt-tuâjjla tuâjjan lij sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin haʹŋǩǩõsplaan meâldlânji õõutveäkka Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da haʹŋǩǩõõzz vuäʹpstemjooukin.
Nuõrisuåvtõs vuässõõđi ÕM alggmeerai põõssi fooruume
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteei Helmi Ljetoff vuässõʹtte ÕM alggmeerai põõssi fooruuʹme (UNPFII) New Yorkist. Fooruum 23. išttâm teeʹmmen lij alggmeerai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ raavummuš ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđid kuõskki čõõđtõõzz õhttvuõđâst: alggmeerai nuõri jiõn ââʹlummuš.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååđteejjkådd vaalšum
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso Karesuvannost da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Helmi Ljetoff Heʹlssnest.
Nuõrisuåvtõs lij nõõmtum tuåimmpââi eejjid 2024-2025
Sää´mtee´ǧǧ sååbbar nõõmti nuorisuåvtõõzz tuåimmpââi ee´jjid 2023–2024 såbbrest 30.1.2024.
Säämnuõri kaaunõõttmõõžž
Teimma čâhčča jäʹrjstum nuõrisuåvtõõzz âsttääiʹj tååimai sätt juätkkai kaaunõõttmõõžži häämast. Mieʹldd materiaal sääʹmǩiõtt-tuâjaid da luʹvddsiõr. Jeäʹǩǩaaid ââʹnet skamm-mannust Oulust, Ruäʹvnjaarǥâst da Karesâvvnest. Jeäʹǩǩää lie jurddum sääʹmnuõrid pââibužškooulâkksain vuâlla 30-âkksaid.
Ooʒʒ mieʹldd leʹbe eʹtǩǩed vuäzzla Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõʹsse tåimmpoʹdde 2024-2025
Ooccâp nuõrisuåvtõʹsse mieʹldd aktiivlaid sääʹmaaʹššin älšmõõvvâm sääʹmnuõrid pirr Lääʹddjânnam. Nuõrisuåvtõõzz vaʹlljummšest pueʹttep väʹldded lokku, što vuäzzla eʹtǩǩee vueiʹtlvummuz käʹttjeeʹjen čõõđ sääʹmvuuʹd de jeeʹres ǩiõlläʹrttli. Vaʹlljõõzzâst jääʹǩǩte še sooǥǥbieʹli kõskksaž tääʹssäärv. Nuõrisuåvtõõzz vuäzzla ij taarbaš leeʹd sääʹmteeʹǧǧ vuäzzlaž.
Nuõrijođđi peivvmierr õlmstõttum
Nuõrisuåvtõs jääʹrjast čâhčča 2022 sääʹmnuõrid jurddum âsttääiʹj toiʹmmjummuž jođđi. Nuõrijođđi riâššmõõžžin väʹsttad nuõrisuåvtõõzz projeʹktt-tuâjjlaž Miia Ruokojärvi. Jođđi peiʹvvmeäʹr liâ ååʹn suåppum aaiʹji mieʹldd.
Nuõrisuåvtõs jäärjast nuõrijođđi
Nuõrisuåvtõs jääʹrjast čâhčča 2022 sääʹmnuõrid juʹrddum âsttääiʹj tåimmjummuž jođđi. Nuõrisuåvtõõzz projeʹktt-tuâjjliʹžžen lij alttääm Miia Ruokojärvi.
Nuõrisuåvtõs jäärjast seminaar säämteǧǧlääjj oođummšest 11.10.2022
vNuõrisuåvtõs jääʹrjast seminaar sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođummšest Heʹlssnest. Seminaar teeman lij Sääʹmnuõri pueʹttiääiʹj raajjmen. Seminaar poodd jäʹrjstet Uʹccparlameeʹntest Meerlažinfost mââibaarǥ 11. kålggmannust čiâss 8.05-10.00.
Nuõrisuåvtõs kaiʹbbai tuõđâsvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio tuâj juätkkmõõžž
Sääʹmteʹǧǧ tuʹmmji leiʹǧǧmeärrsaž tiuddsåbbrest 9.8.2022 seʹrdded tuõđâsvuõtt- ja suåvâdvuõttkomissio komissaari vaʹlljummuž ooudårra da väʹldded tuõđâsvuõtt- da suåvâdvuõttproseeʹss juätk beäʹlnn mieʹrrkõõut. Kõõut poodd seʹlvvtet rääuhast, mõõn-nalla proseeʹss vueiʹtet juäʹtǩǩed da jueʹtǩet še tõn seʹlvtummuž, mâid sääʹmõhttsažkåʹdd ääʹššest jõrdd.
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla mieʹrräiggsa projeʹktt-tuâjjtuejjeei tuâj
Projeʹktt-tuâjjtuejjeei tuõjju kool jm. sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla pååđääiʹj tåimmʼmõõžž ooudâsviikkmõš õhttsažtuâjast nuõrisuåvtõõzzin da sääʹmnuõrid puõttlõsttum nuõri pååđäiʹǧǧtåimmʼmõõžž jođđi plaanummuš da čõõđtummuš.
“Systeeʹm lij maannâm še väʹlddnarood”—Dihtosis-haʹŋǩǩõs säʹmmlaid kollʼjeei teâđateʹmesvuõđ puʹrǧǧeeʹjen
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs lij vuässõõttâm kollaboratiivlõʹžže pro gradu – tuõjju, koʹst tuʹtǩǩee Dihtosis-haʹŋǩǩõõzz vaikktemvuõđ. Tuʹtǩǩõs čuäʹjat, što teâtt säʹmmlain lij čuuʹt ooccân da tõn diõtt säʹmmla da sääʹmnuõr ǩiččlâʹstte ooudâs ǩeeuʹsummuš, rasiism da vuâllummuš.
Leäk-a 18–29 ekksaž sääʹmnuõrr da älšsmam jieʹllikaartin?
Vuässõõđ tâʹvvjânnmallaš Northern Script -ǩiõttǩeeʹrjtõsǩeâšttõõttmõʹšše jiijjad jieʹnnǩiõlin.
Nuõrisuåvtõs vuässââtt Õhttõõvvâm meerkåådd (YK) alggmeerai põõžži fooruume
Nuõrisuåvtõõzz väärrsaaǥǥjååʹđteei Maria Mäkinen vuässââtt Õhttõõvvâm meerkååʹdd (YK) alggmeerai põõžži fooruuʹme (UNPFII) 25.4.-5.5.2022 New Yorkast . Fooruum 21. såbbar väʹlddteeʹmmen lij “Indigenous peoples, business, autonomy and the human rights principles of due diligence including free, prior and informed consent”.
Vuellǥa kõddâz ǩiõttǩeerjtõspääjj
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation