Nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta âʹbrrjohss-sannõõzz sääʹmǩiõlid
Pueʹtti puõlvvõk âʹbrrjohss-säʹmmlain vuäǯǯa ravsmed nuʹtt, što sij vuäiʹtte säʹnnâʹtted identiteeʹttes sääʹm ǩiõlin.
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs jåårǥlââtt Seta rõ âʹbrrjohss-sannõõzz aanrõs-, nuõrtt-, da tâʹvvsääʹmǩiõlid da õlmstââtt tõid nuõrisuåvtõõzz teâtt- da vuäʹpstemseeidain. Sannõs nåårr õʹhtte sooǥǥbieʹll- da seksuaalminoriteeʹttid kuõskki fiʹttõõzzid da teermaid. Håʹt-i sannõõzzâst ääʹveet še jeeʹres âʹbrrjohss-õutstõõzz seʹst da ââʹlda åårrai saaʹnid da teeʹmid, lij tõn vueiʹvv-vueʹǩǩšaž siiskõssân sooǥǥbieʹl da seksuaalʼlaž kärŋŋummuž määŋgnallšemvuõtt.
-Âʹbrrjohss-sannõõzz jåårǥlâttmõš lij šiõttlõs juäʹtǩǩ ääiʹjben jåårǥlâttum seksuaalʼlažvuõđ sääʹnnǩerjja. Ko jåårǥlââʹttet sannõõzz, vueiʹttep taʹrjjeed âʹbrrjohss-säʹmmlaid sannõõzz jiiʹjjez meärtõõllâm vääras, leâša še lââʹzztep sij õʹhttekuullâmvuõđ sääʹmõhtsažkådda da sääʹmõhtsažkååʹdd âʹbrrjohsstieʹttemvuõđ, tuâtt nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei Anni-Sofia Niittyvuopio.
Sannõõzz jåårǥlâttmõš da noorrmõš lij vääžnai sääʹmnuõri seksuaal- da sooǥǥbieʹll-identiteeʹtt šõddmõʹšše. Sannõõzz vieʹǩǩen sij pâʹstte meärtõõllâd jiiʹjjes da kommunikâʹstted jeeʹres âʹbrrjohss-säʹmmlaivuiʹm še valdiai raai rââst. Sannõs ij kuuitâǥ vââʹj obbnes tääʹvted âʹbrrjohss-säʹmmlai määŋghämmsažvuõđ, ǥujo juõʹǩǩkain lij jiiʹjjes ǩiõččlâsttmõš jiʹjstes da identiteeʹttstes. Sannõõzz jåårǥlâttmõõžžin nuõrisuåvtõs pârgg še altteed saǥstõõllmõõžž seksuaal- da sooǥǥbieʹllminoriteeʹtti vuõiggâdvuõđin da statuuzzâst sääʹmõhtsažkååʹddest.
Jåårǥlâʹttemtuâjj tueʹjjeet terminologia vueʹssen õhttsažtuâjast Sámi Giellagálduin. Määŋgin sannõõzzâst åårrai saaʹnin käunnai juʹn Sámi Giellagáldu ǩiõlljuâǥǥtõõzzâst noormtum sääʹn. Jåårǥlâʹttemtuâjain noorât juʹn leäʹmmen leʹddi sääʹn vuällamlaaǥǥan da hieʹlǩeld lookkâmnalla åårrai hämma. Ođđ saaʹnin riâžžât tuâjjpaaʹjid âʹbrrjohss-säʹmmlaid da nääiʹt âʹbrrjohssõutstõs lij mieʹldd ođđ saaʹni ooudâsviikkâmtuâjast.
Teâtt sannõõzz jåårǥlâttmõõžžâst lij õsttâm sääʹmnuõrid valdiai raaji rââst. Nuõrisuåvtõs tuäivv õhttsažtuâj sannõõzz tobddsen raajjmõʹšše da vueiʹtlvânji sannõõzz jåårǥlâttmõʹšše jeeʹres sääʹmǩiõlid.
Lââʹssteâđ:
Anni-Sofia Niittyvuopio
Sääʹmteʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei
+358 40 7082 072
anni-sofia.niittyvuopio(at)samediggi.fi
Elli-Marja Hetta
Nuõripiisar
050 382 5179 / 010 839 3134
elli-marja.hetta(at)samediggi.fi
Tobdstõõđ še
De!2-haʹŋǩǩõõzz tåimmʼmõš juätkkai
Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi õhttsaž De!2-haʹŋǩǩõs juätkk tåimmʼmõõžžâs.
Nuõrisuåvtõõzz vuäzzlažooccmõš toiʹmmjempâjja 2026-2027 lij älggam!
Ǩeäss-a tuʹst miõll vaaikted sääʹmnuõri aaʹššid? Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz ođđ toiʹmmjempââʹjj älgg eeʹjj 2026 aalǥâst, da loppeeʹjj poodd ooccâp ođđ älšsmam nuõrid mieʹldd pueʹtti toiʹmmjempâjja kueiʹteeǥǥas.
Säämnuõri konfereens õõlmâsceälkkmõš
"Meeʹst sääʹmnuõrin lij haall da miõllǩeässmõš mättjed sääʹmǩiõll da seʹrdded tõt puõʹtti puõlvvõõǥǥid di ââʹnned äʹrbbvuõđlaž teâđast ǩidd. Nääiʹt sääʹmkulttuur seill jieʹllʼjen. Äʹrbbvuõđlaž teâtt ij leäkku mii-ne mâid ǩiõččâp ååuǥbeäʹlnn, tõt kooll miʹjjid säʹmmlaid da lij luândlaž pieʹǩǩ miʹjjid."
Sääʹmnuõri konfereʹnss jäʹrjstet Aanrest 14.-15.8.2025
Konfereeʹns teeʹmmen lij äʹrbbvuõđlaž teâtt da tõn âlddnet õutstõõzz viõkkväär ǩiõččâmvueʹjjest.
Sääʹmteʹǧǧ ååcc mieʹrräiggsaž projeʹktt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De! 2 -haʹŋǩǩõʹsse
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla mieʹrräiggsa projeʹktt-tuâjjla tuâj nuõrisuåvtõõzz De! 2- sääʹmǩiõllsa nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin -haʹŋǩǩõʹsse.
Sääʹmteʹǧǧ ååcc õllškooulharjjtõõlli
Sääʹmteʹǧǧ iʹlmmat ooccâmnalla õllškooulharjjtõõlli pääiʹǩ. Tuâjj älgg suåppmõõžž mieʹlded ǩieʹssmannust 2025. Harjjtõõllmõš peštt 3 mp. Tuâjast lij ougglõstuejjeemvueiʹttemvuõtt.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Niila-Juhán Valkeapää
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen juätkk Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen vaʹlljeeš Niila-Juhán Valkeapää. Nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen vaalšeš Leo Vilmunen, Nuppu-Maaria Näkkäläjärvi, Nils-Matti Juuso, Niiles Harlin ja Heta Sieppi.
Säämnuõr tuäivva õõutsââjest åårrmõõžž da säämǩiõllsaž toimmjummuž
De2!-haʹŋǩǩõõzzâst kaartʼteš nuõri tuõivvjid kuuleeʹl sääʹmǩiõllsa âsttääiʹjtoiʹmmjumša. Kõõjjõõllmõõžž vuâđald nuõr tuäivva jäänmõsân sääʹmǩiõllsaid nuõri jeäʹǩǩääid da õõutsââʹjest åårrmõõžž jeärrsi sääʹmnuõrivuiʹm. Sääʹmnuõrid ǩieʹssi ääʹšš kõõjjõõllmõõžž vuâđald leʹjje liikkummuš, äʹrbbvuõđlaž tääid da ålgganåårrmõš. Kõõjjõõllma vaʹsttääm jäänmõs tuäivv toiʹmmjummuž jäʹrjstum jiiʹjjes dommsiidâst.
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõs ååcc äʹšštobddivuäzzlaid!
Leäk-a 15-17 ekksaž sääʹmnuõr? Haaʹlääk-a piâssâd vaikkted sääʹmnuõri aaʹššid, tobdstõõttâd da vuârrvaikkted järrsin sääʹmnuõrin? Ooccâp nuõrisuåvtõõzz äʹšštobddjen aktiivlaid sääʹmaaʹššin älšmõõvvâm nuõrid pirr Lääʹddjânnam.
Nuõri saakkvuârr Säämteeʹǧǧ riâššõõttâmsåbbrest da nuõrisuåvtõõzz nõõmtummuš
Riâššõõttâmsåbbar nuõri saakkvuâr õʹnne nuõrisuåvtõõzz vaalšem eeʹttǩeei Rosa-Máren Juuso Jeänõõǥǥâst da Mihku Näkkäläjärvi Aanrest.
De! 2-haʹŋǩǩõõzz tåimmjummuš jåttai
Sääʹmteeʹǧǧ da sääʹmvuuʹd kooʹddi De! 2-haʹŋǩǩõs lij alttääm tåimmjummšes.
Säämteǧǧ ååcc mierräiggsaž projektt-tuâjjla nuõrisuåvtõõzz De!2 -haŋǩǩõsse
Projeʹktt-tuâjjla tuâjjan lij sääʹmǩiõllsa da -kulttuur meâldla nuõrituâj ooudâsviikkmõš sääʹmvuuʹd kooʹddin haʹŋǩǩõsplaan meâldlânji õõutveäkka Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da haʹŋǩǩõõzz vuäʹpstemjooukin.
Nuõrisuåvtõs vuässõõđi ÕM alggmeerai põõssi fooruume
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteei Rosa-Máren Juuso da väärrsaaǥǥjååʹđteei Helmi Ljetoff vuässõʹtte ÕM alggmeerai põõssi fooruuʹme (UNPFII) New Yorkist. Fooruum 23. išttâm teeʹmmen lij alggmeerai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ raavummuš ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđid kuõskki čõõđtõõzz õhttvuõđâst: alggmeerai nuõri jiõn ââʹlummuš.
Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååđteejjkådd vaalšum
Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjen vaalšeš Rosa-Máren Juuso Karesuvannost da väärrsaaǥǥjååʹđteeʹjen Helmi Ljetoff Heʹlssnest.
Nuõrisuåvtõs lij nõõmtum tuåimmpââi eejjid 2024-2025
Sää´mtee´ǧǧ sååbbar nõõmti nuorisuåvtõõzz tuåimmpââi ee´jjid 2023–2024 såbbrest 30.1.2024.